Να σ’ αγναντεύω θάλασσα: στόχοι-δραστηριότητες

ΝΑ Σ’ ΑΓΝΑΝΤΕΥΩ ΘΑΛΑΣΣΑ

Υποθέματα: Η επιρροή της θάλασσας στη ζωή του ανθρώπου, απειλούμενα θαλάσσια είδη και τρόποι προστασίας τους, μυθολογία, τέχνη και θάλασσα, δημιουργική έκφραση
Το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης “Να σ’ αγναντεύω θάλασσα” υλοποιήθηκε από τους μαθητές της Α1 τάξης του 1ου Δημοτικού Σχολείου Μελισσίων από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο του 2016.
ΣΤΟΧΟΙ
1. Να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για τη θάλασσα και τους θαλάσσιους οργανισμούς, να γνωρίσουν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης επέμβασης στο περιβάλλον της, να κατανοήσουν τη σημασία της στον πολιτισμό και το μέλλον μας και να συνδέσουν το θέμα με τη ζωγραφική, τη λογοτεχνία και τη μουσική.
2. Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους και να εξασκηθούν στον προφορικό και τον γραπτό τους λόγο.
3. Να εκφραστούν κινητικά μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες και να ψυχαγωγηθούν.
4. Να μάθουν να εργάζονται υπεύθυνα και συλλογικά, να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας, ευθύνης και να καλλιεργήσουν την κοινωνικότητα μέσα από την ομαδοποίηση και την κατανομή εργασιών.
5. Να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση, να μάθουν πως η προστασία του περιβάλλοντος δεν αφορά μόνο τους ειδικούς και τους επιστήμονες, αλλά όλους μας.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ
Για τη γνωριμία με τη θάλασσα της πατρίδας μας και τις απειλές που δέχεται από την επέμβαση των ανθρώπων χρησιμοποιήσαμε τη διερευνητική μέθοδο με την αναζήτηση, συλλογή και ανταλλαγή πληροφοριών, ιδεών και γνώσεων, τη βιωματική μάθηση και την μελέτη πεδίου με ομάδες εργασίας, παιγνίδια, επισκέψεις και μελέτη αντικειμένων καθώς και την ομαδοσυνεργατική μέθοδο με την επεξεργασία των απόψεων και του πληροφοριακού υλικού σε μικρές ομάδες.
Για την υλοποίηση του προγράμματος συνεργαστήκαμε με τον υπεύθυνο Σχολικών Δραστηριοτήτων, με τη σχολική μονάδα και τους γονείς των παιδιών της Α΄ τάξης.

ΠΕΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΑΛΛΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ
Η εργασία με τη θάλασσα συνδέεται με τα προγράμματα σπουδών όλων των γνωστικών αντικειμένων με αποτέλεσμα δραστηριότητες γλώσσας, μαθηματικών, μελέτης περιβάλλοντος, αισθητικής και φυσικής αγωγής, να συμπληρώνονται και να ολοκληρώνονται σ’ αυτό το εργαστήριο.
Μέσα από τις εργασίες του προγράμματος αυτού καλλιεργείται ο προφορικός και γραπτός λόγος, η μαθηματική σκέψη, συνδέεται το παιδί με το περιβάλλον και του δίνεται τη δυνατότητα για δημιουργία και έκφραση.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Διερευνήσαμε και επεξεργαστήκαμε το θέμα χρησιμοποιώντας αρχικά τον “καταιγισμό ιδεών” και διαπιστώσαμε τις γνώσεις και τους προβληματισμούς των μαθητών γύρω από το συγκεκριμένο αντικείμενο. Στη συνέχεια για να υλοποιήσουμε το περιβαλλοντικό μας πρόγραμμα, δημιουργήσαμε ομάδες εργασίας των τεσσάρων ή πέντε μαθητών. Για τη σύσταση των ομάδων λάβαμε υπόψιν μας τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις τους.
1. Επισκεφθήκαμε το Σύλλογο για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ. Μέτα την ξενάγηση στις δεξαμενές με τις τραυματισμένες χελώνες και την προβολή παρουσίασης με εικόνες, ακολούθησε συζήτηση με σκοπό την ευαισθητοποίηση για την προστασία του περιβάλλοντος.
2. Συμμετείχαμε στο θεματικό δίκτυο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του ΚΠΕ Αργυρούπολης “Η θάλασσα” και παρακολουθήσαμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Μια μέρα στην ακροθαλασσιά». Το πρόγραμμα περιελάμβανε ενημέρωση και συζήτηση σε ολομέλεια, εργασία σε ομάδες στο εργαστήριο και επίσκεψη πεδίου (στη θάλασσα).
3. Δανειστήκαμε τη βαλίτσα της Mom και διαβάσαμε το βιβλίο “Θέλω να γνωριστούμε, ας συστηθούμε”. Στο βιβλίο αυτό, 10 θαλάσσια ζώα της Μεσογείου παρουσιάζουν με το δικό τους μοναδικό τρόπο την ιστορία τους στα παιδιά και εμείς τα ζωγραφίσαμε και γράψαμε με λίγα λόγια τη βιογραφία τους. Παίξαμε παιχνίδια με κάρτες: (Βρες το ταίρι μου: Παιχνίδι συνειρμών με θέμα το θαλάσσιο περιβάλλον και τις απειλές που αντιμετωπίζει. – Θυμήσου το όμοιο μου: Παιχνίδι μνήμης με έγχρωμες φωτογραφίες). Ακούσαμε ένα CD με ήχους γύρω από το θαλάσσιο περιβάλλον. Είδαμε ένα φιλμάκι σε DVD, με την ιστορία μιας Μεσογειακής φώκιας και πώς η MOm βοηθάει στην επιβίωσή της.
4. Μελετήσαμε τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη της Γης, και προσπαθήσαμε να εφαρμόσουμε ορισμένες από αυτές. Την 1η αρχή, “ Γνώρισε και σεβάσου τους ανθρώπους, τα ζώα και τα φυτά ”, τη 2η “Συµπεριφέρσου καλά στους ανθρώπους, τα ζώα και τα φυτά”, την 5η “ Πρόσεξε πώς ζουν τα φυτά, τα ζώα και οι άνθρωποι”, την 6η “∆ιατήρησε το µέρος όπου ζεις καθαρό”, την 8η “Μάθε για τον τόπο όπου ζεις, εκτίµησέ τον και µοιράσου ό,τι ξέρεις” και την 15η “Φρόντισε και σεβάσου τους ανθρώπους, τα ζώα και τα φυτά”.
Ο Καταστατικός Χάρτης της Γης είναι μια διακήρυξη θεμελιωδών ηθικών αρχών για την οικοδόμηση μιας δίκαιης, βιώσιμης και ειρηνικής παγκόσμιας κοινωνίας στον 21ο αιώνα. Επιδιώκει να εμπνεύσει όλους τους ανθρώπους με μια νέα αίσθηση παγκόσμιας αλληλεξάρτησης και κοινής ευθύνης για την ευημερία ολόκληρης της ανθρώπινης οικογένειας, της μεγαλύτερης κοινότητας της ζωής και των μελλοντικών γενεών. Είναι ένα όραμα ελπίδας και μια πρόσκληση για δράση
5. Βρήκαμε λέξεις για της θάλασσα, φτιάξαμε σύνθετες λέξεις και στη συνέχεια βάλαμε τις λέξεις σε αλφαβητική σειρά και δημιουργήσαμε ένα θαλασσινό αλφαβητάρι.
6. Φτιάξαμε καραβάκια με πηλό και τα προσφέραμε σε ένα φιλανθρωπικό παζάρι, καράβια με πλαστικά μπουκάλια και χάρτινες βαρκούλες. Δώσαμε ονόματα στις βάρκες μας, γίναμε καπετάνιοι και καπετάνισσες και διηγηθήκαμε φανταστικές ιστορίες.
7. Εικονογραφήσαμε θαλασσινά αινίγματα και δημιουργήσαμε ένα βιβλίο αινιγμάτων.
8. Σε συνεργασία με το πρώτο τμήμα της τρίτης τάξης φτιάξαμε ένα μοσχομυριστό, υγρό σαπούνι ελαιολάδου, φιλικό προς το περιβάλλον.
9. Τα μέλη των ομάδων συνεργάστηκαν και δημιούργησαν 5 βιβλία για τη θάλασσα. Τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν ήταν οι εκφράσεις, οι παροιμίες, τα ποιήματα και τα παραμύθια για τη θάλασσα, τα απειλούμενα ζώα, τα κοχύλια και η θάλασσα στη μυθολογία.
10. Εκτός από τη δημιουργία βιβλίων οι μαθητές συνεργάστηκαν και δημιούργησαν εικαστικές συνθέσεις με κοχύλια και διάφορα άλλα υλικά.
11. Έφτιαξαν 10 αφίσες με τα βήματα για την προστασία της θάλασσας και έγραψαν επιστολές προς αυτούς που απειλούν τα ζώα της θάλασσας που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
12. Ταξινόμησαν μια μεγάλη συλλογή κοχυλιών και βρήκαν πόσες δεκάδες και πόσες μονάδες έχει κάθε ομάδα.
13. Ασχολήθηκαν επίσης με τη μαγειρική θαλασσινών.
14. Κατασκεύασαν βυθοσκόπια.
15. Στην τάξη μετά τη διερεύνηση του θέματος εργαστήκαμε με πολύ κέφι για να επιτύχουμε τους στόχους μας. Παίξαμε παιχνίδια, συζητήσαμε, διαβάσαμε βιβλία, είδαμε βίντεο και εικόνες με θέμα το θαλάσσιο περιβάλλον, συμπληρώσαμε φύλλα εργασιών, γράψαμε ποιήματα και ιστορίες, ζωγραφίσαμε, τραγουδήσαμε, χορέψαμε, και διασκεδάσαμε.
Όλες αυτές οι δράσεις βοήθησαν τα παιδιά να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για τη θάλασσα και τους θαλάσσιους οργανισμούς και να γνωρίσουν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης επέμβασης στο περιβάλλον της. Απόκτησαν περιβαλλοντική συνείδηση. Ευαισθητοποιήθηκαν στη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων, όπως το αγνό μας σαπουνάκι. Επίσης οι μαθητές κατάφεραν να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας, και καλλιέργησαν την κοινωνικότητα μέσα από την ομαδοποίηση και την κατανομή εργασιών, για τη δημιουργία βιβλίων και εικαστικών συνθέσεων. Εκτός των άλλων, οι μαθητές εμπλούτισαν το λεξιλόγιό τους, εξασκήθηκαν στον προφορικό και τον γραπτό τους λόγο, αλλά και εκφράστηκαν μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες και ψυχαγωγήθηκαν.

Το υλικό που έχει παραχθεί, αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της τάξης https://alphace1.wordpress.com/ στο σύνδεσμο: ΝΑ Σ’ ΑΓΝΑΝΤΕΥΩ ΘΑΛΑΣΣΑ και παρουσιάστηκε στο σχολείο.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η ενασχόλησή μας με το θαλάσσιο οικοσύστημα έφερε τους μαθητές και τις οικογένειές τους κοντά σε ένα πιο φυσικό τρόπο ζωής που σέβεται τον άνθρωπο και όλα τα πλάσματα που ζουν στον πλανήτη γη. Το ενδιαφέρον των παιδιών έμεινε αμείωτο καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Συμμετείχαν μ’ ενθουσιασμό, νιώθοντας τη χαρά της ομαδικότητας, της συνεργασίας, της ανακάλυψης, της δημιουργίας, γνώρισαν τον πλούτο του θαλάσσιου οικοσυστήματος, χάρηκαν τις εργασίες τους και ανέπτυξαν μέσα από τη διαθεματική προσέγγιση του θέματος και την ενεργό συμμετοχή τους, σημαντικές ικανότητες και δεξιότητες.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Click to access experencing.pdf

http://kpea.gr/sea.php